Gezilecek Yerler

Papart Vadisi ve Yaylaları
Şavşat Meydancık ve Bor�ka Camili K�ylerinin faydalandığı, T�rkiye – G�rcistan sınırı yakınlarında yer alan, 1650 metre y�kseklikteki yayla doğal orman �rt�s� ve meraları g�r�lmeye değer bir doğal g�zelliktir.

Papart Deresi (G�knar Akarsuyu) vadisi Kar�al Dağları �nemli Doğa Alanı (�DA) sınırları i�erisinde bulunan bir doğal alandır. B�y�k �l��de volkanik kaya�lardan oluşan bir dağ sisteminin par�ası olan Kar�al Dağları �nemli Doğa Alanı’nın doğusundadır. Vadinin g�neyindeyse bir başka �DA olan Yalnız�am Dağları �nemli Doğa Alanı bulunur. Kar�al Dağları �nemli Doğa Alanı bitki �rt�s� haritası Doğu Karadeniz ılıman kuşak karışık yapraklı ormanlarının en iyi �rneklerini barındıran b�lgenin en �nemli �zelliği yoğun ormancılık faaliyetlerinden uzak kalmış doğal yaşlı ormanları i�ermesidir. Alan, ani y�kseklik değişmeleriyle ortaya �ıkan ekosistem �eşitliliği, y�ksek endemizm oranı ve zengin yaban hayatıyla dikkat �eker.

B�lge, �oğunlukla bozulmadan kalmış yaprak d�ken ve iğne yapraklı ormanlarını,boylu �alı topluluklarını, y�ksek dağ �ayırlarını, sarp kayalık ve dağ zirve bitki topluluklarını i�erir. 400-1.300 metre arası karışık, 1.500-2.300 metre arasında ise iğne yapraklı ormanlar baskındır. Kar�al Dağları �nemli Doğa Alanı B�lgenin Biyolojik �eşitliliği Papart Deresi (G�knar Akarsuyu) havzası değerlendirilirken Kar�al Dağları ekosisteminden ayrı olarak d�ş�n�lemez ve Kar�al Dağları �DA’sının bir par�ası olarak değerlendirilir. �DA sınırları d�hilinde T�rkiye’ye endemik yaklaşık 70 bitki t�r�n�n alanda barındığı bilinmektedir. B�lge G�rcistan’a sınır olmasına rağmen bu kadar endemik bitkinin alanda olması �zel bir durumdur.

Alanda 26 bitki taksonu �DA kriterlerini sağlamaktadır. Alanda �reyen �nemli kuşların başında dağ horozu (Tetrao mlokosiewiczi) ve urkeklik (Tetraogallus caspius) yer alır. B�lge yırtıcı kuşların g�� yolu �zerinde olmasından dolayı zengin kuş varlığıyla da ayrıcalıklı bir yere sahiptir. �zellikle son bahar aylarında yoğun bir yırtıcı g��ne ev sahipliği yapmaktadır. B�lge vaşak (Lynx lynx) ve �DA kriterlerini sağlamamkla birlikte �lkemizdeki en sağlıklı pop�lasyonlarını barındırdığı bozayı (Ursus arctus) a�ısından olduk�a �nemlidir.

Uzun tırnaklı k�r fare (Prometheomys schaposchnikowi) alanda bulunan �nemli memeli t�rlerinden bir başkasıdır. Alanda nesli d�nya �l�eğinde tehlike altında olan Kafkas semenderi (Mertensiella caucasica) ve Kafkas engereği (Vipera kaznakovi) yaşamaktadır. Aynı zamanda, Apollo kelebeğinin �lkemize endemik bir alt t�r� olan Parnassius apollo trabizonus ve beşparmakotu zıpzıpına (Pyrgus cirsii) ev sahipliği yapar. Alan: Şavşat İl�esinin Meydancık Beldesi sınırları i�erisindedir.

Meydancık Taş Kemer K�pr�s�
Kitabesi bulunmayan yapı muhtemelen Orta�ağ d�neminde inşa edilmiştir. K�pr�, Şavşat İl�esi, Meydancık beldesi, Taşk�pr� Mahallesinde Bocanat Deresi �zerinde bulunmaktadır. Tek g�zl� ve yolu d�z k�pr�ler grubundandır. K�pr� g�z� basık kemerli olup, korkulukları bulunmamaktadır. K�pr�, t�m�yle kaba yontu taşıyla yapılmıştır. G�n�m�ze kadar sağlam bir şekilde ulaşmıştır.

Satlel Kalesi
Şavşat İl�esi S�ğ�tl� Mahallesinde bulunmaktadır. Plan tipi a�ısından, Bagratlı kalelerine benzemektedir. Osmanlılar d�neminde de kullanılan kalenin sur duvarlarının b�y�k bir b�l�m� ayaktadır. İ�inde sarnı� ve şapel kalıntıları bulunmaktadır. Yapının kitabesi bulunmadığından, kesin olarak hangi tarihte inşa edildiği bilinmemektedir. Plan ve mimari �zellikleri bakımından, Bagratlı Krallığı kalelerine benzemektedir. Bu benzerlik dikkate alınarak, IX. y.y’da inşa edilmiş olduğu s�ylenebilir.

Kale, Artvin-Şavşat karayolu �zerinde, Şavşat İl�e Merkezine yaklaşık 2 km. kala, S�ğ�tl� Mahallesi sınırları i�erisinde, y�ksek bir ana kayanın �zerine kurulmuştur. Kale toplam olarak 3360 m�’lik alana sahiptir. Kalenin kuzeyden batıya doğru devam eden b�l�m�nde, surlar yok denecek kadar azdır. Doğudan başlayıp, batı ucuna kadar devam eden �evresinde ise, 13 metreye kadar y�kselen 4 adet ve dikd�rtgen formdaki, silindirik bur�larla, bunların yarısına kadar �ıkan surlar yer almaktadır. İ� mek�nda, kalenin g�neybatı surunda, dışa bur� şeklinde yansıyan, 6.10x 5.35 m �l��lerinde, 15 m. y�ksekliğinde ki silindirik planlı kule, karşımıza �ıkmaktadır. Asıl mek�ndan g�n�m�ze, 8.00x 4.80 m. �l��lerinde, dikd�rtgen planlı ve �st� iki pahlı �atılı şapel kalıntısı ile hemen kuzeybatısında ana kayaya oyulan bir sarnı� ulaşmıştır.

Kalenin doğu y�n�nde, birbirine bitişik olarak d�zenlenmiş, 2.4 m genişliğinde, dikd�rtgen planlı, �st� tonozla �rt�lm�ş iki bur� yer almaktadır. Orta duvarında dışa a�ılan k��k bir pencere bulunmaktadır. Hemen yanındaki mek�nda ise, 6.70x 3.75 m. �l��s�nde, 0,85 m. genişliğinde, dikd�rtgen formlu, kapı yer almaktadır. İ� kısmı bozulan ve �st duvarları yıkılan kule, yaklaşık 7. m. y�ksekliktedir. Kalenin t�m birimlerinde moloz taş ve kire� harcı kullanılmıştır.

Otluca K�y� Deposu
Şavşat İl�esi, Otluca K�y�nde bulunan mahsene ait kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmamaktadır. Bu nedenle hangi tarihlerde yapıldığı bilinmemektedir. Moloz taş malzeme kullanılarak yapılan yapı depo ve mahsen olarak kullanılmak �zere yapılmıştır. Girişi yuvarlak kemerlidir. Girişten itibaren başlayan yaklaşık bir metre y�ksekliğinde bir dehliz bulunmaktadır.

Kirazlı K�y� Kaya Odaları
Şavşat İl�esi, Kirazlı K�y�nde bulunmaktadır. Mesk�n mahalden uzakta sarp bir kayalıkta yer alır. Kaynaklarda herhangi bir bilgiye rastlanmadığından hangi tarihte yapılmış olabileceği kesin değildir.

Satlel Kilisesi ve Mezarlığı Şavşat (Merkez), S�ğ�tl� Mahallesi’nde yer almaktadır. Değişik zamanlarda onarımlar ge�irdiği anlaşılan yapı, muhtemelen Orta�ağ D�nemi’nden sonra kilise olarak inşa edilmiştir. Daha sonra, kilise b�y�t�lm�şt�r. 1923 yılında kilise camiye �evrilmiştir. G�n�m�zde herhangi bir ama� i�in kullanılmamaktadır.
Vakıf arazisi �zerinde bulunmakta olup, etrafı Osmanlı d�neminden kalma hazire ile �evrilmiştir. Kuzey g�ney doğrultusunda dikd�rtgen �er�eveden oluşan yapı, dıştan 15.75�11.75 m. �l��lere sahip olup, karmaşık bir plan arz etmektedir. Kuzeyde ve g�neyde dikd�rtgen planlı iki mek�n bulunmaktadır. T�m yapı, dıştan kuzey g�ney doğrultusunda �ift pahlı �atıyla �rt�lm�şt�r. Yapı, plastik ve freskli s�sleme a�ısından sadedir. Ancak doğu cephesinde, ha� motiflerinden oluşan plastik s�slemelere yer verilmiştir. Cephe duvarları, dolgu duvar tekniğinde �r�lm�şt�r. Yer yer d�zg�n kesme taş malzeme de kullanılmıştır.

Kuzey cephesi dışında, diğer t�m cepheleri sağlam olan yapının �zellikle kuzey mek�nın (son cemaat yerinin) �st �rt�s� t�m�yle ��km�şt�r. �atısı onarıma muhta�tır. Minberi yerinden alınmıştır.

Cancır Yaylası
Şavşat il�esi Maden k�y�n�n yaylası olup ilgin� ahşap mimari yapısıyla dikkat �ekmektedir. D�rt tekerlekten �ekişli ara�larla ulaşılabilir.

Kocabey Kışlası
Şavşat il�esine 15 km. uzaklıkta olup, Sahara Karag�l Milli Parkı sınırları i�inde bulunmaktadır. Kocabey Kışla Evleri kendine �zg� ahşap mimari �zellikleri ile ilgi �ekmektedir. Bu y�rede her yıl Temmuz ayının 4 nc� haftasında Sahara Pancarcı Festivali d�zenlenmektedir. Kışlada Kamp ve Karavan turizmi yapılabilmektedir. Şavşat il�esine 15 km. uzaklıkta olup her t�rl� ara� ile ulaşım m�mk�nd�r.

Arsiyan Yaylası ve G�lleri

Kuzeyinde ve batısında G�rcistan sınırı, g�neyinde Ilıca K�y�, g�ney doğusunda Pınarlı K�y�, Cindağı, doğusunda ise Posof (Kol K�y�) bulunur. Şavşat Arsiyan arasında ki yol d�zenli �alışmaktadır. Arsiyan yaylası otuyla, suyuyla, balığıyla diğer yaylalardan farklıdır. Ayrıca tuz kayaları k�m�r madeni ve irili ufaklı �ok �ermik vardır. Yaylaların b�y�k nimeti turfanda meyveleri kekre, mozi, mesğal, jol da bol bulunur. Ayrıca gezilerde toplanan g�zel kokulu Negolara (sarı cennet �i�ekleri) lezzetli ve faydalı �orbası olan pancarının da ayrı bir bolluğu vardır. Arsiyan efsane g�lleriyle ve eski yerleşimleriyle de �nl�d�r. G�ller B�lgesinde Postanın G�l� diye adlandırılan bir g�l vardır.

Hemen yanında Posta Karakolu diye ifade edilen bir yer vardır. Burada Cumhuriyet ten �nce askeri ama�la bir karakolun bulunduğu dilden dile ulaşmıştır. Boğa G�l� Arsiyan Yaylası’nda g�ller b�lgesindedir. �oban hayvanlarını g�l kenarına doğru getirir. �ok g��l� bir boğası vardır. B�ğ�rerek dolaşmaya başlar. Sesi her tarafa yankı yapar.Suyun i�inde olan ve sesi duyan boğa da hemen �ıkıp, boğaya doğru gitmeye başlar. İki boğa hem eşinir hem de b�ğ�rmeye başlarlar. Artık Arsiyan Yaylası inliyor, her taraf toz duman i�inde kalıyor. Zorlu ge�en g�reş sonunda, �obanın boğası yenilir. �oban b�y�k bir �z�nt�yle akşama eve gider. Ağası durumu fark ederek , meseleyi sorar.

Fakat onun da �ok zoruna gider. Demirden boynuzlar yaptırır. Boğa i�in de iyi bir hazırlık yaptırdıktan sonra aynı yere gelirler. B�ğ�rmeler karşısında yine iki boğa karşılaşır. Sesler iyice artmıştır. Boğalardaki k�t, k�t sesleri kayalarda yankı yapmaktadır. İyi beslenen boğaya birde demir boynuzlar eklenince su boğası zorlanır. Her tarafı kan i�inde kalır. �areyi ka�makta bulan boğa, kanlar i�inde g�l�n i�ine girer. Boğadan kan geldiği i�in , g�l�n her tarafı kan olur. Şimdi de dikkatli bakıldığında g�lde kırmızı bir renk g�r�lmektedir. Arsiyanda 2 nci b�y�k g�l olan Kız G�l� Gen�iyan Dağı’nın eteğinde g�zel bir g�ld�r. Bir g�n g�neşin doğuşuyla g�le yaklaşan �oban g�zeller g�zeli bir kız g�r�r. Kız g�l kenarında ki pikal taşın �zerine �ıkıp sa�larını taramaktadır. �oban bir zaman bu g�zel kızı sessizce izler. İzlerken de hayal alemine dalar , kendinden ge�er.

�obanın garipliğini fark eden g�zeller g�zeli hemen suyun i�ine dalar. G�lde g�r�nmez olur. Heyecanla g�le yaklaşan �oban kızdan kalan tarağı alır. Perişan bir şekilde eve d�ner. Yemek filan yiyemez, yorgun bir haldedir. Herg�n kıza olan sevgisi iyice artar. Hastalanır yataklara d�şer. Sonunda bir neney bunun kurtulması i�in tarağın aynı yere bırakılması gerektiğini s�yler. S�ylenilen yapılır ve �oban kurtulur. Efsaneye g�re bu g�ldeki kız peri kızıdır. Kız g�l�, y�zen g�l, �imli g�l ve kalp g�l� olmak �zere 7 adet g�l bulunmaktadır. Şavşat il�esine 40km mesafede olup g�llerin aşağısındaki k�ylere Minib�slerle burdan yukarıya �zel ara�larla ulaşım sağlanabilmektedir.

Şavşat Karag�l (Sahara Milli Parkı)
Karag�l, Şavşat il�esinin 25 km. kuzeyinde yer almaktadır. Genel olarak sahada Palaojen ve Neojen arazileri yer alır. Y�redeki kaya�ların b�y�k �oğunluğu sedimanter k�kenlidir. Ender bir topoğrafik karakter g�steren Karag�l ve �evresi yer yer vadilerle yarılmıştır. Bu yarılmalar y�rede heyelan ve k�tle hareketlerinin aktif olmasına neden olmuştur. Karag�l; rasyonel olarak kayan k�tlenin gerisindeki �anakta biriken suların meydana getirdiği bir heyelan g�l�d�r. G�l �evresi yoğun ormanlarla kaplı olup, ormanı meydana getiren ağa� t�rleri genelde ladin ve �amlardan ibarettir.

Bu doğal �ğelerin �rd�ğ� Karag�l, ender manzara g�zelliklerine sahiptir. Ayrıca g�l�n kuzeydoğusundaki Bagat mevkii ve �evresinde �im kayağı pisti niteliğine sahip alanlar mevcuttur. Ender manzara g�zellikleri, k�lt�rel, rekreaksyonel ve turistik potansiyeli olan sahada Bitki T�rlerinden; Ağa� olarak; Ladin, Sarı�am, Ahlat, Ağa��ık olarak; orman g�l�, Kızılcık, Fındık, �alı olarak; Orman �ileği, B�ğ�rtlen ve Otsu bitkiler olarak da; Eğrelti ve �ayır otları bulunmaktadır. Hayvan T�rlerinden: Memeli hayvanlardan; Ayı, Kurt, Tavşan, Domuz, Porsuk, Tilki, Sincap, Vaşak, Kuşlardan; Keklik Doğan Yabanı G�vercin, Karga, Saksağan, Sığırcık, Alakarga, Balıklardan; Alabalık ve Sazan, S�r�ngenlerden ise Yılan, Kertenkele ve Kaplumbağa bulunmaktadır.

Karag�l b�l�m�nde kır gazinosu olarak kullanılan ve 20 yataklı konaklama hizmeti veren bir tesis bulunmaktadır. Karag�l’�n doğu ve batısında bulunan ormanlık alanlar g�n�birlik ve kamping kullanımı i�in iyi nitelikler arz etmektedir. Sahara kesiminde ise; yayla �zelliği g�steren y�rede, Kocabey Yaylası kışlağı konaklama merkezi olarak sabit tesisli hizmet sunacak potansiyel arz etmektedir. Yukarıda bulunan yazlık Kocabey Yaylası ise �nceki yıllarda olduğu gibi “Sahara Pancar Şenlikleri’nin” d�zenlenmesine daha m�sait biralan olarak değerlendirilmektedir.
Sahara B�l�m�
Şavşat İl�esi sınırları i�inde bulunan Karag�l-Sahara Milli Parkı iki ayrı sahadan oluşmaktadır. Orman �rt�s�, ladin ve g�knarlardan meydana gelmiş olup, olduk�a seyrek dokuya sahiptir. Y�rede antro-projen step karakterinde sahalar geniş alanlar kaplamaktadır. Kocabey yaylası ve �evresinde alpin zona ait bitki t�rlerine rastlanmaktadır. Y�renin genel olarak �rt� bazaltlarından meydana gelen bir jeolojik yapısı vardır. �rt� bazaltlarının sıyrıldığı yerlerde Tersiyer formasyonlar ortaya �ıkar. Yer yer derin vadilerle par�alanan y�rede eğim değerleri olduk�a y�ksektir. Sahara, bu eğimli arazide 1700-1800 metrelerde kademeli olarak yer alan sınırlı d�zl�klerden birisi olarak belirir. Alt zonlarda sarı�am bulunmaktadır. Kocabey Yaylası ve �evresinde Alpin Zon’a ait bitki t�rleri yer almaktadır.

Reşat Deresi kenarında 1700-1800 metrelerde kademeli olarak yer alan d�zl�kler aynı zamanda “Sahara Pancar Şenlikleri”ne sahne olmaktadır. Bu şenliklere b�lge dışında oturan y�re insanları da katılarak b�lgeye i� turizm a�ısından olduk�a b�y�k ekonomik katkı sağlamaktadır. Ender manzara g�zellikleri, k�lt�rel rekreasyonel ve turistik potansiyeli y�ksek, zengin flora ve fauna, ilgin� jeolojik �zellikleri ve doğal peyzaj g�zelliğiyle korunmaya değer milli bir varlığımızdır. Karag�l, Şavşat il�esinin 25 km. kuzeyinde yer almaktadır.

Sahara Yaylası
İl�e merkezine 17 km. mesafedeki Sahara Karag�l Milli Parkı i�indedir. Kamp ve Karavan Turizmi i�in ilimizdeki en uygun yerlerdendir. Şavşat ile Ardahan arasında bulunan Sahara Yaylası, geniş otlakları ve soğuk suları ile Artvin’in �nemli yaylalarındandır. Her yıl temmuz ayının 4nc� hafta sonu Sahara Pancarcı Festivali d�zenlenmektedir. İl�e merkezine 17 km mesafede olup midibus ve daha k��k her t�rl� ara�larla ulaşım sağlanmaktadır.

Sateve Yaylası
Şavşat İl�esi Meydancık beldesine bağlı yaylada her yıl temmuz ayının 2 nci hafta sonu Gevrek Festivali d�zenlenmektedir. Minib�s dahil her t�rl� ara� ile ulaşım sağlanmaktadır.

�avdarlı Yaylası
Şavşat İl�esi �avdarlı K�y� tarafından kullanılan ve k�ye 10 km mesafede olan yayladır. K�yden sonra �zel ara�larla ulaşım sağlanabilmektedir.

Maden K�y�
Eski ismi ile Bazgiret olarak adlandırılan ve yeni ismi ile Maden K�y� olarak ge�en k�y, Artvin ili, Şavşat il�esine bağlıdır. Kesin olarak bilinmemekle birlikte, Bazgiret adının vadideki bitki �rt�s�nden esinlenerek verildiği tahmin edilmektedir. Diğer bir olasılık ise, vadiye ilk yerleşen ailenin şimdiki �imen soyadı yani g�rc�ce ise Bezgi-yent olarak ge�en soyun olması sonucu, Bazgiret adının bu aile adından t�remiş olabileceği de s�ylenebilir.

Karadeniz b�lgesinin, Artvin ilinin Kar�al Dağları doğusunda Şavşat il�e hudutlarında İmerhev olarak da adlandırılan y�rededir. K�y adı ile adlandırılan Maden K�y� deresi 2500 m y�kseklikteki Kotela dağında doğar, tamamı 5 şelaleden oluşan Maden K�y� şelalelerinden sonra k�y arazisini b�lerek k�y�n kuzeyinden doğusundaki �ağlayan K�y�ne akar. Maden K�y� �� tarafı kaya ve ormanlarla �evrili bir vadidedir. Şavşata uzaklığı 27 km ve ortalama 1900 m y�ksekliktedir. Imerhev b�lgesinin b�t�n tipik �zelliklerini Maden K�y�nde bulmak m�mk�nd�r.

K�y�n, zengin su kaynaklarinin sebep olduğu engebelli bir arazı yapısına sahiptir. Karadeniz ikliminin hakim olduğu y�rede i� kesimlere doğru, yer yer Doğu Anadolu b�lgesi tesirlerinin de g�r�ld�ğ� bir ge�iş iklimi g�ze �arpar. Bu ve y�kseklikteki değişkenliğe bağlı olarak bitki �rt�s�nde de tam bir �eşitlilik mevcuttur. �yle ki, bir saatlik bir yaya yolculuğunda inanılmaz �eşitliliği bir arada yaşamak m�mk�nd�r. Kesin bilgilerin olmamasi ile birlikte, ilk yerleşim belirtileri Cağlayan-Maden yolu �zerinde mevcut olan Kale ve Sazgirel sırtındaki g�zetleme veya dini inan�larla ilişkili olarak kullanilmasi amacı ile yapılmış olan ve şimdi yalnız temelleri bulunan ve bir yığın durumda olan yapının inşasından sonra, o zamanlarda bir orman durumunda olan bu vadiye ilk yerleşimin yaklaşık 1000 yıl �nce başladiği tahmin edilebilir. Otel ve Pansiyonculuk halen profeyonel olarak uygulanmamakta olsada, bu meslekle ilgili kurslar almış, hizmet sunabilme olanaklarına sahip aileler vardır. Kamp i�in K�yde sınırsız imkanlar mevcuttur. �zellikle yaz ve ilkbahar yaz ve sanbhar aylarında k�yden değişik yaylalara g�nl�k geziler d�zenlenebilir.

Etkinlikler: 1970 li yillardan beri eski geleneğe g�re uygulanamayan Mariyoba şenliği 2005 yılından buyana Mariyoba Festivalı adı ile yeniden organize edilmektedir. Ağustos ayının ikinci haftasonu yapılan Feastival, y�renini Meydancık Gevrek Festivalından sonra, yerel ve uluslararası en �ok ilgi toplamaktadır. K�y�n en ilgi �eken y�n�,t�m sivil mimarilerin ahşap olması,gelenek ve g�reneklerin,otantik yaşamın hala aktif bir şekilde devam ediyor olması… K�y� ziyaret edenler kesinlikle memnun kalacaklardır. Artvin-Şavşat yolunda Şartul’dan Meydancik istikametine, Rabat, Cağlayan K�y� �zerinden gidilir. Artvin ve Şavşat otogarlarindan dolmuşlar g�nl�k seferler yapmaktadırlar.

Yavuzk�y (Seyir Tepesi)
Şavşat il�esine 4 Km uzaklıktaki Yavuzk�y, Artvin’den Ardahan istikametine yol alan misafirlerimizi bir eşine kartpostallarda rastlayabileceğiniz bir manzara ile uğurlar sizi. Yavuz K�y isminin Milli M�cadele sırasında g�stermiş olduğu kahramanlıktan aldığı s�ylenir.

Yeşil bir vadiye yayılmış olan Yavuzk�y� en g�zel “Seyir Tepesi” olarak anılan yerden izleyebilirsiniz. Yolculuğunuz esnasında size eşilk eden yeşilin t�m tonlarına hakim bu tepede bir hatıra fotoğrafı �ekmeden ge�emeyeceksiniz.

Gezilecek Yerler

RESİMLER